Alcohol tijdens de borstvoedingsperiode
Dat men alcohol tijdens de zwangerschap en de borstvoedingsperiode beter laat, is algemeen aanvaard. Maar hoe schadelijk is het drinken van een glas alcoholische drank werkelijk? Is het noodzakelijk om de borstvoeding tijdelijk te onderbreken? Moet een deel van de melk afgekolfd en weggegoten worden?
Dankzij wetenschappelijk onderzoek weten we ondertussen hoe het alcoholpercentage in moedermelk zich verhoudt met de genuttigde dranken en wanneer deze waarden gaan pieken,
afnemen en verdwijnen. Er bevindt zich altijd evenveel alcohol in de melk als in het bloed. Is de alcohol uit je bloed verdwenen, dan is ook je melk dus weer helemaal alcoholvrij. Zo’n half uur tot een uur na de consumptie meet men de hoogste waarden in de moedermelk. Als men bij het eten een glaasje drinkt, dan komt die piek iets later, ongeveer een uur tot anderhalf uur na de consumptie.
Alcoholconcentratie in de melk
De alcoholconcentratie in het bloed en dus in de melk, ligt op het piekmoment zo’n 200 keer lager dan de concentratie alcohol in de alcoholische drank die genuttigd werd, als het bij één glas blijft. Bloedanalyses leren ons dat een vrouw van ongeveer 60 kg 2 tot 3 uren nodig heeft om een glas wijn, champagne of bier volledig af te breken. Het gaat dan om een glas wijn of champagne van 100 tot 125 cc of een glas bier van 250 cc.
Worden er meer glazen gedronken, dan stijgt de alcoholconcentratie in het bloed en duurt het ook langer voor alles volledig afgebroken wordt door het lichaam. Hierdoor verhoogt dus ook de kans dat de baby gedurende de eerstvolgende borstmomenten een heel kleine hoeveelheid alcohol meedrinkt. Vroeger ging men ervan uit dat deze erg kleine hoeveelheden onschadelijk zijn voor baby’s. Het is zelfs een wijdverspreid bakerpraatje dat een glas bruin bier voor een betere melkproductie zorgt. Intussen weet men echter dat het regelmatig binnen krijgen van kleine hoeveelheden alcohol tijdens baby’s eerste maanden niet zo goed is. De lever en de nieren van een baby zijn namelijk nog niet goed in staat om alcohol te verwerken. Daarnaast kan alcoholgebruik soms een negatief effect hebben op de toeschietreflex. Dagelijks één of meer eenheden alcohol drinken tijdens de borstvoedingsperiode houdt dus de nodige risico’s in. Bij occasioneel gebruik van alcohol, dus één tot drie glazen per week, is er waarschijnlijk geen effect op de baby.
Studies hebben aangetoond, dat een baby vaker wil drinken na het gebruik van alcohol, maar dat de eerste uren na consumptie toch wat minder melk opleveren. Blijft men voeden op vraag wordt dit kleine verschil in de uren daarna weer goed gemaakt. Bij voeden volgens een vastgelegd schema echter, zal de baby niet kunnen compenseren en zal hij dus in totaal iets minder melk binnen krijgen.
Regelmatig alcoholgebruik
Bij regelmatig alcoholgebruik, meer dan één glas per dag, worden er zichtbare negatieve effecten bij baby’s vastgesteld. Sommige baby’s zijn slaperig, hebben een groeiachterstand of hebben op eenjarige leeftijd een lichte achterstand van de motorische ontwikkeling. Het is verder ook maar de vraag of iemand die vaak alcohol gebruikt, voldoende voor een baby kan zorgen.
Heeft iemand gedurende de zwangerschap geen alcohol gedronken, dan kan het eerste glaasje natuurlijk een veel sterker effect op de concentratie en het reactievermogen hebben dan men misschien uit vroegere ervaringen zou verwachten. Het is wijs ook hiermee rekening te houden omdat onachtzaamheid tijdens het verzorgen van een baby gemakkelijk tot ongevallen kan leiden.
Afkolven?
Een glaasje alcohol drinken, betekent dus niet automatisch dat de melk afgekolfd en weggegooid zou moeten worden – vaak ook ‘pump-and-dump’ genoemd. De baby gedurende die tijd flessen geven zal waarschijnlijk een nadeliger effect hebben dan de minimale hoeveelheid alcohol die hij eventueel via de melk zou kunnen binnenkrijgen. Dagelijks – bijvoorbeeld bij het eten – een glas alcohol drinken is volgens de huidige wetenschappelijke kennis eerder af te raden.
Zwangerschap en borstvoedingsperiode zijn overigens niet te vergelijken op het vlak van alcohol. Onderzoek heeft uitgewezen, dat de schadelijke effecten van alcohol tijdens de zwangerschap een heel stuk groter zijn dan men tot nu toe dacht. Alcohol kan makkelijk de placenta passeren. Het ongeboren kind heeft evenveel alcohol in het bloed als een volwassene.
Alcohol zit niet alleen in wijn, champagne of bier. Ook vele homeopathische druppels en kruidenaftreksels kunnen alcohol bevatten, sommige ervan zelfs in hoge concentratie. Afhankelijk van de dosering van deze middelen, kan ook hiermee een aanzienlijke dosis alcohol worden ingenomen. Een arts of apotheker kan eventueel helpen een vergelijkbaar middel zonder alcohol te kiezen.
De oudere baby
In de tweede helft van het eerste levensjaar, wanneer de baby al vaste voeding eet, zijn enkele occasionele glazen alcohol meer te relativeren. In fruitsap, rijp fruit en fruitpap zit waarschijnlijk meer alcohol dan in moedermelk na het nuttigen van een alcoholische drank. De melk zal na één tot twee glazen alcohol ongeveer 0,05 % alcohol bevatten. Rijp fruit, fruitsap en fruitpap kan tot 0,1 % alcohol bevatten, de dubbele hoeveelheid van wat er in moedermelk aanwezig zou kunnen zijn. Lever en nieren van de baby zijn intussen rijper en kunnen deze zeer kleine, natuurlijke hoeveelheden alcohol al veel beter verwerken.
Bronnen:
Medications and Mothers’ milk – Thomas Hale
Breastfeeding Answerbook – La Leche League International
© 1999-2019, Christine Van Den Broecke-Schneider | La Leche League België-Vlaanderen vzw