Afbouwen van de borstvoeding

Afbouwen van borstvoeding

Een ding is zeker; Er komt een einde aan elke borstvoedingsperiode. Wanneer en hoe dat moment aanbreekt is voor iedereen verschillend. Op zeker moment zal het kind besluiten dat het genoeg is. Je kan bij een LLL-medewerker terecht voor meer informatie over natuurlijk spenen.

Afbouwen van borstvoeding

Er zijn verschillende redenen om de borstvoeding geheel of gedeeltelijk af te bouwen. Ook de tijdsspanne om af te bouwen verschilt. Indien je niet heel zeker bent om de borstvoeding geheel te stoppen, is er de mogelijkheid om uw redenen en mogelijkheden met een LLL-medewerker of een lactatiekundige IBCLC te bespreken.

Niet zelden wordt onnodig geadviseerd om met de borstvoeding te stoppen. Bijvoorbeeld bij het nemen van bepaalde medicatie of als degene die voedt of de baby gezondheidsklachten heeft. Soms is het (gedeeltelijk) afbouwen van de borstvoeding noodzakelijk, of is het eigen wens. Hoe de borstvoeding precies wordt afgebouwd is afhankelijk van de leeftijd van het kind en hoeveel tijd er beschikbaar is. Het afbouwen van borstvoeding is een emotioneel proces voor beide partijen.

Als er voldoende tijd is.

Het is ideaal als er voldoende tijd kan genomen worden om geleidelijk af te bouwen. Het afbouwen verloopt niet lineair en hoe snel een voeding kan vervangen worden zal verschillen. Als het kind ziek is of tanden krijgt, zal er tijdelijk weer meer borstvoeding gegeven kunnen worden. Langzaam afbouwen heeft als voordeel dat als er gemerkt wordt dat afbouwen toch niet de beste optie is, er een stap teruggezet kan worden. De borstmomenten worden zo een voor een vervangen door een alternatief.

Welk moment als eerste wordt afgebouwd is een persoonlijke keuze. Drie tot zeven dagen na de eerste volgt het volgende moment. Ideaal is dat moment te vervangen dat zo ver mogelijk van de laatst vervangen voeding ligt. Vaak blijven op deze manier uiteindelijk het ochtend en het avond moment over. Deze momenten zijn over het algemeen het lastigst te vervangen. Soms wordt ervoor gekozen om deze momenten te behouden tot de productie vanzelf afneemt of tot het kindje er zelf niet meer om vraagt.
Om deze momenten langer te behouden, is het mogelijk het kind wekelijks een of twee dagen weer vaker aan te leggen om zo de productie op peil te houden. Dit is niet in elke situatie haalbaar, hoe jonger het kind, hoe moeilijker het zal zijn de productie voldoende te laten blijven.

Gedeeltelijk stoppen

Soms is er een wens tot gedeeltelijk afbouwen, zodat slechts nachtvoedingen of voedingen tijdens werkuren wegvallen. Hoe ouder het kindje is, hoe gemakkelijker dit zal gaan. Meestal wordt d productie redelijk flexibel rond de periode dat het kind een jaar wordt, en kan er met slechts drie voedingen per etmaal nog langere tijd gevoed worden.

Als er niet veel tijd is

Als de borstvoeding abrupt moet stoppen, worden alle borstmomenten ineens vervangen door een geschikt alternatief. Het is belangrijk af te kolven als de borsten vol zijn, om borstontsteking te voorkomen. Geleidelijk wordt dan het aantal kolfbeurten afgebouwd. Omdat een kolf de borst minder effectief leegt, is het belangrijk om regelmatig te controleren of er geen harde plekken (melkophoping) in de borst vormen.

Een ouder kind

Met een ouder kind is het mogelijk afspraken te maken van tijd, plaats en tijdstip en duur van het borstdrinken. Bijvoorbeeld:

De voedingsduur beperken door tijdens de voeding af te telen of een liedje te zingen
Afspraken over een moment wanneer er gedronken mag worden, (bijv. wachten tot de zon opkomt)
Plaatsen mijden waar normaal borst gegeven wordt, (bijv. zekere plaats in de zetel)
Hel geleidelijk afbouwen door enerzijds geen borst aan te bieden en anderzijds niet te weigeren als het kind er specifiek om vraagt
Afleiden of alternatieven bieden zoals knuffelen, spelen, voorlezen of iets anders eten
Avondmomenten zijn vaak het lastigst te vervangen. Een verandering in het slaapritueel kan helpen; de partner of een ander die het kind naar bed brengt, of het kind eens te laten logeren bij een vertrouwd persoon. Dit laatste is uiteraard wel ingrijpender voor het kind.

Een peuter begrijpt ‘s nachts afspraken beter als die eerder overdag gemaakt zijn.

Aandachtspunten

Het is belangrijk na te gaan of het kind voldoende voeding binnen krijgt. Op dagelijkse basis geeft het aantal plasluiers een goede indicatie. Over langere termijn moet men de groeicurve in het oog houden.

Het borstweefsel regelmatig controleren op harde plekken en stuwing kan veel leed voorkomen. Stuwing hoort op zich bij het afbouwen, het is juist de stuwing die ervoor zal zorgen dat de productie terugloopt. Het mag natuurlijk niet te echt worden, bij te erge stuwing is er het risico van verstopt melkkanaal of borstontsteking.

Bij veel last van stuwing kan aanleggen of kolven verlichting brengen. Regelmatig afkolven zal de productie in stand houden omdat dit stimulerend werkt. Daarom worden kolfbeurten zo lang mogelijk uitgesteld. Wordt er gekolfd, is het belangrijk dat de borsten zo goed mogelijk leeg gekolfd worden. Het vervangen van een volgend borstmoment kan dan best even uitgesteld worden. Sommige voedingsmomenten kunnen eenvoudiger vervangen worden dan andere, soms kan al na drie dagen een volgen moment vervangen worden, soms pas na zeven dagen of nog langer. Naar het lichaam luisteren is hierin belangrijk.

Het kan maanden duren vooraleer er helemaal geen melk meer geproduceerd wordt. Deze miniproductie stoort echter niet en zal alleen opgemerkt worden wanneer er een paar druppels uit geduwd worden. Dat doen houdt deze miniproductie wel in stand.

Het afbouwen van de borstvoeding is een emotioneel proces waarbij steun uit de omgeving heel veel doet. De hormonale veranderingen die gepaard gaan met afbouwen kunnen tot stemmingswisselingen leiden. Deze kunnen variëren van veel verdriet tot grote opluchting. Ook voor het kind kan het afbouwen moeilijk zijn! Langzaam afbouwen en aanbieden van verschillende alternatieven kunnen helpen.

Hulpmiddelen

Er zijn verschillende hulpmiddelen die de melkproductie verminderen en dus ook kunnen helpen bij stuwing:

Salie helpt de productie verminderen. Bij het afbouwen kan het een goede hulp zijn door bijvoorbeeld het drinken van saliethee. Salie heeft echter ook een vruchtafdrijvende werking en wordt daarom afgeraden tijden de zwangerschap.
Munt heeft in grote hoeveelheid ook een productie remmende werking.
Koude kompressen op de borsten kunnen verlichting geven bij pijn en stuwing. Zorg er wel voor dat voor het aanleggen of afkolven de borst goed warm s, zodat de melk goed kan toestromen.
Koolbladeren of kwark kompressen kunnen ook verlichting geven bij stuwing.
Er bestaan ook medicijnen om de borstvoeding te stoppen, deze zijn echter niet effectief bij een reeds op gang gekomen productie en hebben vaak vervelende bijwerkingen.

Verder lezen:
Borstvoeding blijven geven tijdens een nieuwe zwangerschap
Vruchtbaarheid tijdens de zwangerschap

Bronnen:
Stoppen met borstvoeding, La Leche League, Brochure 2015/01 bestelnummer 125
The womanly art of breastfeeding, La Leche League International, 8th edition 2010

Spread the love